Οι Τεχνίτες μας
Η κατασκευή των καπέλων Παναμά είναι κληρονομιά και παράδοση: έχει διδαχθεί από τον πατέρα, διδάσκεται στα παιδιά και τα εγγόνια, κι έτσι καθημερινά τούφες από ίνες τοκίγια μετατρέπονται σε λεπτεπίλεπτα καπέλα. Ο κύκλος επαναλαμβάνεται για γενεές στην Κουένκα, το Μοντεκρίστι και τα γύρω χωριά..
Οι τεχνίτες μας δίνουν προτεραιότητα στους βασικούς παράγοντες για την κατασκευή ενός ποιοτικού καπέλου:
- Ποιότητα ινών τακίγια που χρησιμοποιείται, που εξαρτάται από την ποικιλία και την φροντίδα κατά την επεξεργασία και τον χειρισμό.
- Την δεξιοτεχνία και επιδεξιότητα εκείνου που το υφαίνει (πάντα στο χέρι)
- Τα τελειώματα και το μοντέλο του καπέλου.
Η Ιστορία του Καπέλου Παναμά
Η πρώτη ύλη για την κατασκευή των γνωστών καπέλων Παναμά είναι το φύλλο του φοίνικα Carludovica palmata, με την κοινή ονομασία Τοκίγια .
Αυτό το φυτό καλλιεργείται κυρίως στις ορεινές περιοχές της Παράκτιας και Ανατολικής ζώνης του Εκουαδόρ, στις επαρχίες Μαναμπί, Γκουάγιας, Εσμεράλδας και Μορόνα Σαντιάγο.
Όταν οι Ισπανοί κατακτητές έφτασαν εκεί που σήμερα βρίσκονται οι επαρχίες Γκουάγιας και Μαναμπί, στην παράκτια περιοχή του Εκουαδόρ, παρατήρησαν Ινδιάνους ιθαγενείς να χρησιμοποιούν καπέλα από άχυρο (στα ισπανικά �πάχα�) που σκέπαζαν τα αυτιά και το λαιμό τους. Αυτά τα καπέλα έμοιαζαν με τα Τόκας, καλύμματα κεφαλής που χρησιμοποιούσαν οι μοναχές ή οι χήρες στην Ευρώπη κι έτσι τα ονόμασαν Τοκίγιας και το υλικό από το οποίο ήταν φτιαγμένα Πάχα Τοκίγια.
Λέγεται ότι το καπέλο Παναμά ονομάστηκε έτσι, όταν ο πρόεδρος Ρούσβελτ έλαβε μέρος στα εγκαίνεια της διώρυγας του Παναμά (1913) και δέχτηκε σαν δώρο ένα καπέλο από το Εκουαδόρ από φύλλα Τοκίγια και χωρίς να ξέρει την πραγματική του προέλευση, ευχαρίστησε για το δώρο, αναφέροντας το ως καπέλο από τον Παναμά.
Στην περίοδο από το 1800 μέχρι το 1900 αυξήθηκε κατά πολύ η ζήτηση για το καπέλο από φυτικές ίνες και η παρουσία του σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν όλο και πιο εμφανής, μιας και ήταν παρόν σε γεγονότα όπως ο πυρετός του χρυσού στην Καλιφόρνια και τη διεθνή έκθεση στο Παρίσι το 1900.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι το �καπέλο Παναμά� είναι φτιαγμένο στο Εκουαδόρ. Τα μυστικά για την δημιουργία αυτού του καπέλου περνούν από γενιά σε γενιά και ακόμα και σήμερα φτιάχνεται στο χέρι, κυρίως στην Κουένκα και το Μοντεκρίστι.
Το κάθε καπέλο είναι μοναδικό, αποκλειστικά χειροποίητο, γι� αυτό και πρέπει να φροντίζεται με προσοχή. | 
